Saopštenja

Tim LGBTIQ Socijalnog Centra održao je danas sastanak sa predstavnicima Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta posvećen uspostavljanju formalne saradnje u implementaciji projekta “Put ka prihvatanju LGBTIQ učenika/ca u sjevernoj regiji Crne Gore” i institucionalnog dijaloga u vezi sa dugoročnim prevazilaženjem postojećih potreba i problema LGBTI osoba u Crnoj Gori.

Ova aktivnost je realizovana u okviru projekta „Put ka prihvatanju LGBTIQ učenika/ca u sjevernoj regiji Crne Gore“ koji finansira Ambasada Sjedinjenih Američkih Država u Podgorici.

Predstavnici Ministarstva, gđa Marija Lalatović, v.d. generalne direktorice Direktorata za opšte srednje obrazovanje, stručno obrazovanje i cjeloživotno obrazovanje i gdin Safet Kalač, v.d. direktora Direktorata za obrazovanje manjina, iskazali su punu posvećenost i spremnost Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta za saradnju u oblasti unaprjeđenja kvaliteta života LGBTI osoba, shodno mjerama iz nacionalne LGBTI Strategije.

Tokom sastanka bilo je riječi o brojnim značajnim pitanjima vezanim za sam projekat „Put ka prihvatanju LGBTIQ učenika/ca u sjevernoj regiji Crne Gore“, konkretnim mjerama iz nacionalne LGBTI Strategije 2019-2023 koje je moguće realizovati, kao i drugim mogućnostima saradnje između Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta i LGBTIQ Socijalnog Centra.

Naredna faza u implementaciji projekta „Put ka prihvatanju LGBTIQ učenika/ca u sjevernoj regiji Crne Gore“ obuhvata istraživanje stavova, percepcija i predrasuda nastavnika i nastavnog osoblja u srednjim školama na sjeveru Crne Gore, nakon čega će biti kreirane konkretne preporuke i smjernice za dalji rad i realizaciju projekta.

Crnogorskoj i međunarodnoj javnosti je već dobro poznat slučaj trostruke zabrane “Nikšić Prajda” iz 2015. godine, kada je nevladinim organizacijama LGBT Forum Progres i Hiperion onemogućeno da organizuju predavanje o ljudskim pravima LGBTIQ osoba na Filozofskom fakultetu, a zatim i da svoj protest protiv takve diskriminacije iskažu organizovanjem “Akademske šetnje ponosa”.

U publikaciji koja je pred vama, pod nazivom Analiza slučaja “Akademska šetnja ponosa” detaljno je obrađen cjelokupni pravni tok slučaja zabrane ovog skupa, od prve najave organizovanja pa sve do danas, više od pet godina kasnije. Analiza, koju je uradio stručni pravnik, ne samo što pruža osvrt na cjelokupan proces, već i ukazuje na brojne propuste i nedostatke u zakonodavno-pravnom sistemu Crne Gore koji su omogućili da dođe do ozbiljnog kršenja ljudskih prava i sloboda LGBTIQ osoba u Nikšiću. Ovaj slučaj, koji će zasigurno da uđe u anale crnogorske pravne istorije, još uvijek nema svoj pravni epilog.

Veliko nam je zadovoljstvo što smo imali mogućnost da kao NVO koja sarađuje sa organizatorima nesuđenog “Nikšić Prajda” doprinesemo njihovoj borbi kroz izradu ove publikacije, koja ostaje kao trajno svjedočanstvo diskriminacije LGBTIQ zajednice od strane cjelokupnog sistema i države koja bi primarno trebala da štiti naša ljudska prava. Takođe, kroz projekat u okviru kojeg je ova publkacija nastala – “Sloboda okupljanja LGBTIQ osoba na lokalnom nivou” – otvorili smo vrata za uspostavljanje saradanje i partnerstva između LGBTIQ zajednice i Filološkog fakulteta Crne Gore, te brojnih drugih aktera u Nikšiću.

U nadi da ćete kroz čitanje ove analize i sami uvidjeti kako i na koji način su prekršena ljudska prava LGBTIQ osoba te 2015. godine, cijenimo da je na svakome od nas obaveza i odgovornost, bilo da smo građanke i građani ili organizacije civilnog društva, da ne dopustimo da oni koji najviše trpe u našem društvu ne dobiju pravdu, da se sloboda i pravo na javno okupljanje ne smiju svojevoljno i paušalno ograničavati i gaziti, kao i da je uslov sveukupne društvene promjene upravo uživanje elementarnih ljudskih sloboda.

Konačno, želimo da iskažemo zahvalnost Institutu alternativa kao donatoru što je prepoznao značaj ovog projekta i podržao njegovu realizaciju, Filološkom fakultetu Crne Gore i dekanici prof. dr Tatjani Jovović na neizmjernom doprinosu u borbi za ljudska prava LGBTIQ osoba, zatim JU “Nikšićko pozorište” i direktoru Zoranu Bulajiću na otvorenoj saradnji i partnerstvu, Centru bezbjednosti Nikšić i inspektoru Slobodanu Bijeloviću, kao i Alfa Centru i njihovim volonterkama i volonterima, SOS Telefonu Nikšić, Defendologija centru Nikšić, Borisu Pejoviću i Vijestima, Biljani Maslovarić, Ljiljani Jokić, Iloni Simović i Vuku Vujisiću, Opštini Nikšić, te ostalima koji su doprinijeli realizaciji ovog značajnog projekta.

Ova publikacija nastala je u okviru projekta “Sloboda okupljanja LGBTIQ osoba na lokalnom nivou” koji je podržan kroz Program malih grantova u okviru projekta “Okupljanja za ljudska prava: Sloboda javne riječi u javnom prostoru”, koji sprovodi Institut alternativa u partnerstvu sa Akcijom za ljudska prava, a podržava Evropska unija. Sadržaj ove publikacije predstavlja isključivu odgovornost autora i ni na koji način ne odražava stavove Evropske unije i Instituta alternativa.

U petak 06.11.2020. je u hotelu Onogošt u Nikšiću održana je panel diskusija pod nazivom „Sloboda okupljanja – mehanizam borbe za jednakost“ u organizaciji NVO LGBTIQ Socijalni Centar.

Ova panel diskusija okupila je predstavnice i predstavnike Uprave policije, Filološkog fakulteta, organizacija civilnog društva i građanske aktivistkinje i aktiviste, koji su iz svog domena djelovanja pružili osvrt i uvid na pravo na slobodu okupljanja kao jedno od temeljnih ljudskih prava; te zainteresovane građanke i građane, prestavnike/ce tužilaštva, akademike i mlade ljude koji su iskazali interesovanje za ovu temu.

Na prvom panelu govorili su inspektor Slobodan Bijelović iz Centra bezbjednosti Nikšić, Ilona Simović sa Filološkog fakulteta i John M. Barac u ime organizatora. Tema ovog panela je bila „Značaj prava na slobodu okupljanja u kontekstu lokalnih zajednica“.

Tokom svog izlaganja, inspektor Bijelović je prisutnima pojasnio proceduru i mehanizme prijavljivanja javnog skupa, ograničenja koja postoje u zakonskoj regulativi, pojasnio ulogu policije u ovom procesu, te dao savjete i preporuke kako na što kvalitetniji način organizovati javni skup koji je u potpunosti u skladu sa zakonom.

Gđa Simović se osvrnula na značaj fakulteta i ulogu studenata u procesu borbe za jednakost, poštovanje ljudskih prava i kreiranje pozitivnih društvenih promjena. Ona je takođe konstatovala i napore koje Filološki fakultet ulaže u kvalitetno obrazovanje svojih studenata i podsticanje kritičke misli, pri čemu je konstatovana i značajna uloga dekanice Tatjane Jovović u tom procesu.

Konačno, gdin Barac je svoje izlaganje usmjerio na konkretne primjere djelovanja lokalnih zajednica na društvene promjene, kako u Crnoj Gori tako i širom svijeta. Kroz primjer Stonewall protesta ilustrovao je kako je od jedne manje, lokalne pobune protiv torture faktički nastao globalni LGBTIQ pokret.

Na drugom panelu govorili su Ljiljana Jokić iz Građanskog pokreta URA, Vuk Vujisić kao građanski aktivista i Stevan Milivojević ispred LGBTIQ Socijalnog Centra. Tema ovog panela je bila „Sloboda okupljanja u praksi – rad organizacija civilnog društva i građanskih aktivista/kinja“.

Gđa Jokić je fokus svog izlaganja stavila na lična iskustva u organizovanju protesnih skupova, učestvovanju na protestima širom Crne Gore, kao i na napore koje sada ulaže kroz svoj rad u političkoj partiji da podrži lokalne zajednice i mještane koji se bore protiv divlje gradnje ili pokušavaju da zaštite prirodu od devastacije.

Gdin Vujisić, kao građanski aktivista sa impresivnim rezimeom različitih formi građanskih okupljanja, ukazao je na primjer „čempresara“ kao jednog od najuspješnijih protesta koji se dogodio u novijoj crnogorskoj istoriji, te konstatovao da u Crnoj Gori još uvijek nedostaje razvijanje duha afirmativnih protesta i da postoji društvena i politička distanca prema ljudskim pravima.

Konačno, gdin Milivojević se osvrnuo na neke od skupova LGBTIQ osoba koji su organizovani tokom godina, te posebno akcentovao prvi ikada skup LGBTIQ zajednice u formi protesta ispred Turske ambasade 2012. godine, zatim organizaciju prve povorke ponosa u Budvi, te slučaj trostruke zabrane Akademske šetnje ponosa „Nikšić Prajd“ iz 2015. godine.

Ovaj događaj je organizovan u okviru projekta „Sloboda okupljanja LGBTIQ osoba na lokalnom nivou“ koji je podržan kroz Program malih grantova u okviru projekta „Okupljanja za ljudska prava: Sloboda javne riječi u javnom prostoru“, koji sprovodi Institut alternativa u partnerstvu sa Akcijom za ljudska prava, a podržava Evropska unija. Svi proizvodi i rezultati projekta su isključiva odgovornost LGBTIQ Socijalnog Centra i ni na koji način ne odražavaju stavove Evropske unije i Instituta alternativa.

---

Nevladina organizacija LGBTIQ Socijalni Centar sa velikim zadovoljstvom poziva građanke i građane Nikšića da posjete izložbu fotografija “Sloboda okupljanja LGBTIQ osoba: mehanizam borbe za jednakost” koja će biti postavljena u foajeu JU “Nikšićko pozorište” od srijede 04.11. do petka 13.11. i dostupna javnosti radnim danima od 08:00 do 15:00 časova.

Ovo je jedinstvena tematska izložba koja po prvi put na prostoru opštine Nikšić prikazuje kulturu i istoriju crnogorske i svjetske LGBTIQ zajednice. Cilj izložbe je da kroz seriju od 21 fotografije sa različitih okupljanja domaće i međunarodne LGBTIQ zajednice prikaže borbu LGBTIQ pokreta od 2013. do danas, prepreke koje su postojale na tom putu i izazove sa kojima živimo.

U prvom dijelu izložbe posjetioci će moći da vide fotografije sa prve crnogorske povorke ponosa održane u Budvi 2013. godine, protesta koji su se organizovali protiv učesnica i učesnika povorke, kao i prikaze povorki ponosa iz Podgorice u godinama nakon toga.

Drugi dio izložbe posvećen je regionalnim i međunarodnim povorkama ponosa u periodu od 2017. do 2020., te detalji sa skupova koji su se održali tokom COVID-19 pandemije širom svijeta.

Nadamo se da će građanke i građani Nikšića kroz ovu izložbu moći da se bliže i bolje upoznaju sa borbom koju LGBTIQ pokret u Crnoj Gori i u svijetu vodi dugi niz godina, te bolje razumiju realnost života LGBTIQ zajednice u našoj zemlji.

Ova izložba je organizovana u okviru projekta “Sloboda okupljanja LGBTIQ osoba na lokalnom nivou” koji je podržan kroz Program malih grantova u okviru projekta “Okupljanja za ljudska prava: Sloboda javne riječi u javnom prostoru”, koji sprovodi Institut alternativa u partnerstvu sa Akcijom za ljudska prava, a podržava Evropska unija. Sadržaj redstavlja isključivu odgovornost autora i ni na koji način ne odražava stavove Evropske unije i Instituta alternativa.

Dobro došli na izložbu!

---

U četvrtak 23.10.2020. je u prostorijama Alfa Centra u Nikšiću održan trening za organizacije civilnog društva na temu „Sloboda okupljanja – mehanizam borbe za jednakost“ u organizaciji NVO LGBTIQ Socijalni Centar.

Trening je vodila aktivistkinja za ljudska prava Bojana Jokić, predstavnica nevladine organizacije LGBT Forum Progres, koja ima dugogodišnje iskustvo u oblasti zagovaranja slobode okupljanja i organizacije javnih okupljanja u Crnoj Gori i borbe za ljudska prava LGBTIQ osoba.

Ovaj trening je okupio predstavnike/ce organizacija civilnog društva koje djeluju na teritoriji opštine Nikšić i podigao njihove kapacitete i znanja u oblasti slobode i prava na javno okupljanje. Zahvaljujemo se nevladinim organizacijama Alfa Centar, SOS Telefon Nikšić, Defendologija centar Nikšić i Hiperion na aktivnom učešću i razmjeni ideja i znanja tokom treninga.

Sam trening je obuhvatio proces prijave i organizacije javnih okupljanja, zakonskih mogućnosti i ograničenja za organizatore javnih skupova, kao i relevantnim međunarodnim standardima. Pored ovoga, napravljen je osvrt na proces saradnje sa policijom i drugim nadležnim institucijama, kao i obezbjeđivanja sigurnosti učesnika/ca tokom javnom skupa. Konačno, poseban akcenat je stavljen na praktične primjere kroz analizu slučaja zabrana akademske šetnje ponosa „Nikšić Prajd“ iz 2015. godine i drugih primjera javnih okupljanja iz prethodnih godina.

Ovaj događaj je organizovan u okviru projekta „Sloboda okupljanja LGBTIQ osoba na lokalnom nivou“ koji je podržan kroz Program malih grantova u okviru projekta „Okupljanja za ljudska prava: Sloboda javne riječi u javnom prostoru“, koji sprovodi Institut alternativa u partnerstvu sa Akcijom za ljudska prava, a podržava Evropska unija. Svi proizvodi i rezultati projekta su isključiva odgovornost LGBTIQ Socijalnog Centra i ni na koji način ne odražavaju stavove Evropske unije i Instituta alternativa.

---

Veliko nam je zadovoljstvo da objavimo Monitoring izvještaj prijavljenih slučajeva govora mržnje i diskriminacije u online prostoru.

Izvještaj koji je pred vama predstavlja pregled slučajeva govora mržnje i diskriminacije u online prostoru koji su se desili u periodu od juna do septembra 2020. godine, primarno na društvenoj mreži Facebook.

Ovi slučajevi, kao jasan i nedvosmislen prikaz stavova crnogorskog društva o LGBTIQ osobama, pokazuju da je pred LGBTIQ zajednicom
u Crnoj Gori još uvijek dug put do zadovoljavajućeg nivoa društvenog prihvatanja i razumijevanja kome svi težimo.

Osim toga, kroz analizu predmetnih slučajeva i monitoring rada Uprave policije u postupanju po istim, uviđamo da iako pojedine karike u
sistemu dobro funkcionišu i pružaju adekvatnu zaštitu LGBTIQ osobama, sistem u cjelini još uvijek ne funkcioniše u punom kapacitetu
i na najbolju mogući način.

Izvještaj takođe predstavlja sinergiju djelovanja organizacija civilnog društva u Crnoj Gori, jer je upravo saradnja LGBTIQ Socijalnog Centra
i LGBT Forum Progresa rezultirala podnošenjem prijava za govor mržnje i diskriminaciju koje ovaj izvještaj obrađuje.

Upravo je zahvaljujući postojećem programu monitoringa interneta i društvenih mreža nevladine organizacije LGBT Forum Progres našoj
organizaciji omogućeno da preko njih prijavi 33 slučaja govora mržnje i diskriminacije, koji su obrađeni u izvještaju.

Posebnu zahvalnost dugujemo Savjetu Evrope i Evropskoj uniji koji su finansijski podržali izradu ovog izvještaja i cjelokupni projekat u sklopu koga je on nastao, kao i nevladinoj organizaciji LGBT Forum Progres koja je na raspolaganje stavila svoju stručnost i kapacitete.

---

Ovaj dokument je nastao uz finansijsku podršku Evropske unije i Savjeta Evrope u okviru zajedničkog programa Evropske unije i Savjeta Evrope „Horizontal Facility za Zapadni Balkan i Tursku 2019-2022“. Stavovi izraženi u ovom dokumentu ni u kom slučaju ne odražavaju zvanično mišljenje Evropske unije ili Savjeta Evrope.

Ovaj dokument je nastao u saradnji sa nevladinom organizacijom LGBT Forum Progres, kroz njihov program monitoringa interneta i društvenih mreža i prijavljivanja slučajeva govora mržnje i diskriminacije. Stavovi izraženi u ovom dokumentu ni u kom slučaju ne odražavaju zvanično mišljenje LGBT Forum Progresa.

Sinoć je u prostorijama LGBTIQ Socijalnog Centra predavanje održala političarka Marija Blagojević na temu „Ljudska prava i politika“.

Gospođa Blagojević je na samom početku predavanja iskazala stav o važnosti djelovanja civilnog sektora u pogledu ostvarivanja ljudskih prava i neospornog poboljšanja položaja u kome se marginalizovane i diskriminisane grupe nalaze. Kako je konstatovala, djelovanje institucijama sistema, te usvajanje zakonskih okvira vezanih za ljudska prava znatno je pomognuto zahvaljujući aktivističkom djelovanju i zalaganju NVO sektora.

Predavačica je, objašnjavajući da se ljudska prava stiču, napravila paralelu između prava žena, te je prisutnima napravila presjek žena u političkom životu Crne Gore. Kako je kazala, period vidljivosti nije tako kratak i, kako se to nerijetko misli star nekoliko desetina godina, već se žene aktivnije uključuju u političke tokove gotovo od početka 20. vijeka i djelovanja Komunističke partije.

Blagojević je izrazila zadovoljstvo što iako neosporno na globalnom nivou uviđamo snaženje retrogradnih i desnih struja, Crna Gora njeguje i u njoj opstaje antifašistička ideologija, koja je, prema njenim riječima neodvojiva od ljudskih prava. U tom pogledu, Blagojević smatra da je Crna Gora najbolje uspjela da čuva i sačuva antifašizam kao najznačajnije nasleđe u odnosu na bivše jugoslovenske republike.

Gošća LGBTIQ Socijalnog Centra je istakla da je često zbunjuje nedostatak empatije određenih manjinskih grupa ili onih koji se osjećaju obespravljeno ka LGBTIQ zajednici.

Odgovarajući na pitanja prisutnih da li osnaživanje i glasnija artikulacija desničarske ideologije i u Crnoj Gori može da naškodi pravima LGBTIQ zajednice Blagojević je kazala da ipak vjeruje da u Crnoj Gori to ne može da se desi, osvrćući se na nedavno usvojen Zakon o istopolnom partnerstvu.

Bavljenje politikom, prema njenim riječima upravo treba da bude jedan od mehanizama koji će doprinositi da se prava stiču, a koncept građanske i edukovane Crne Gore jača.

Predavanje možete pronaći i poslušati u formi podcast epizode na OVOM linku.

Ova aktivnost se realizuje u okviru projekta „Dnevni centar za razvoj socijalnog, kulturnog i društvenog života LGBTIQ zajednice“ koji je finansiran od strane Ministarstva za ljudska i manjinska prava Crne Gore.

---